พระพุทธรูปปางถวายพระเพลิง

พระพุทธรูปปางถวายพระเพลิง องค์พระพุทธรูปในอิริยาบถไสยาสน์แบบหงายประดิษฐานอยู่ภายในพระหีบซึ่งรองรับด้วยฐานสิงห์และกลีบบัว พระหัตถ์ทั้งสองวางซ้อนกันเหนือพระเพลา พระบาททั้งสองยื่นพ้นออกจากพระหีบ

เบื้องพระบาทมีพระสาวกจำนวน ๖ รูป กำลังนมัสการพระพุทธสรีระในอิริยาบถที่ต่างกัน คือ ประนมมือและนั่งพับขา ๔ รูป นั่งชันเข่าและเอาแขนไขว้ทับกัน ๑ รูป และอีกรูปหนึ่งประนมมือพร้อมโน้มกายกราบสักการะพระบาทของพระพุทธองค์

พระพุทธรูปนี้สร้างขึ้นตามพุทธประวัติตอนถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ พระพุทธเจ้าประทับอยู่ภายในพระหีบ พระสาวกนำโดยพระมหากัสสปะเถระมานมัสการพระพุทธสรีระเป็นครั้งสุดท้าย รายละเอียดพุทธประวัติตอนนี้โดยสังเขปมีดังนี้

….ภายหลังจากพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานแล้ว พระอานนท์พร้อมด้วยเหล่ามัลละกษัตริย์ปรึกษากันถึงการปฏิบัติต่อพระพุทธสรีระ ได้วิธีปฏิบัติว่าให้หุ้มห่อพระพุทธสรีระด้วยผ้าหนา ๕๐๐ ชิ้น จากนั้นอัญเชิญไว้ในพระหีบทอง นำพระหีบขึ้นเชิงตะกอน เมื่อถึงเวลาที่เหล่ากษัตริย์มัลละจะถวายพระเพลิงนั้นทำอย่างไรก็ไม่สามารถจุดไฟให้ติดได้
พระอนุรุทธ์จึงอธิบายว่า เทพยดาต้องการคอยให้พระมหากัสสปะเถระมาถึงก่อน
ครั้นต่อมาพระมหากัสสปะเถระพร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์อื่นผู้เป็นบริวารได้มาถึงสถานที่ตั้งพระพุทธสรีระก็ได้ทำการสักการะ เข้าไปสู่ทิศเบื้องพระบาทถวายอภิวาทอธิษฐานจิต ให้พระบาทยื่นพ้นจากพระหีบมารับอภิวาททันใดนั้นพระบาททั้งคู่ก็ยื่นพ้นออกจากผ้าหุ้มพระวรกายและหีบทอง พระมหากัสสปเถระจึงเข้าไปสัมผัสและนบพระบาทด้วยเศียรเกล้า
เมื่อพระมหากัสสปเถระพร้อมด้วยบริวารและมหาชนทั้งหลายถวายนมัสการพระบาทเสร็จแล้ว พระบาททั้งสองก็กลับเข้าไปยังพระหีบเช่นเดิม ด้วยอำนาจของเทวดาเพลิงจึงลุขึ้นไหม้พระพุทธสรีระ

ที่มา ：วัดโพธิ์ ท่าเตียน Wat Pho